Nooit gedacht, dat ik het denken zo had onderschat.

 

Bewust denken en onbewust denken

• Bewust denken, ca 5%, omvat de gedachten waarvan we ons volledig bewust zijn. We kunnen ze actief sturen en overwegen. 

• Onbewust denken, het grootste deel dus, daarentegen omvat gedachten, overtuigingen en patronen die zich buiten ons bewustzijn afspelen. Deze kunnen diep geworteld zijn en automatisch worden geactiveerd, zeker als we getriggerd worden, zonder dat we erbij stilstaan.

 

Automatische gedachtes en cognitieve biases:

• We hebben allemaal ‘automatische gedachten’. Dit zijn snelle, onbewuste reacties op situaties. Ze kunnen gebaseerd zijn op eerdere ervaringen, overtuigingen of zelfs vooroordelen.

• Soms nemen we deze automatische gedachten voor waar aan, zelfs als ze niet langer kloppen. Dit kan te maken hebben met ‘cognitieve biases’ (denkfouten) zoals bevestigingsbias, waarbij we informatie zoeken die onze bestaande overtuigingen bevestigt. Bijvoorbeeld: Je ervaart een eenzaam, leeg gevoel.. dan moet er toch iets zijn wat dat veroorzaakt... Je zou dan kunnen gaan geloven dat je een alleen-geboren tweeling bent. Je doet een opstelling en daar wordt het bevestigd. Een typisch voorbeeld van een, naar mijn idee, bevestigingsbias.

 

Zelfreflectie en Bewustwording

• Het is belangrijk om je bewust te zijn van je gedachten en jezelf af te vragen: 

Is het waar? Kun je absoluut weten dat het waar is? (Ja of nee)

Hoe reageer je, wat gebeurt er, wanneer je die gedachte gelooft?

Wie zou je zijn zonder die gedachte? (vragen van Brene Brown)

• Zelfreflectie helpt je om je onbewuste gedachten te onderzoeken en te begrijpen waarom je bepaalde overtuigingen hebt.

 

Veranderen van Overtuigingen

• Als je merkt dat je automatisch bepaalde gedachten voor waar aanneemt, kun je proberen ze te onderzoeken. Vraag jezelf af: “Is er bewijs voor deze gedachte?” of “Kan ik een andere kijk op deze situatie hebben?”

• Mindfulness en meditatie kunnen ook helpen om je bewustzijn te vergroten en je te helpen bij het herkennen van automatische gedachten.

 

 Psychologische Flexibiliteit

• Psychologische flexibiliteit gaat over het openstaan voor verschillende perspectieven en het loslaten van rigide overtuigingen.

• Het erkennen van onbewuste gedachten en openstaan voor verandering kan je helpen om meer in lijn te komen met je huidige realiteit.

 

Het is normaal om automatische gedachten te hebben en het is ook waardevol om kritisch te blijven en je denkpatronen te observeren en onderzoeken. 

 

Schrijfoefening. 

1. Kies een situatie: Denk aan een moment waarin je je ongemakkelijk of gestrest voelde. Ga heel bewust even voelen wat deze situatie ook met je lichaam doet. Merk op en schrijf op hoe je voelde. Denk aan opgetrokken schouders, ademhaling sneller of hoger etc.

2. Schrijf je gedachten op: Schrijf op welke gedachten door je hoofd gingen tijdens die situatie. Wat zei je tegen jezelf?

3. Evalueer je gedachten: Bekijk je gedachten kritisch. Zijn ze realistisch? Helpen ze je? Wat voor gevoel geven deze gedachtes je? Kun je wat opmerken in je lijf? Geeft het ruimte of verkrampt het juist?

4. Beschrijf je reactie: Hoe heb je gereageerd op basis van deze gedachten? Wat deed je?

5. Bedenk alternatieven: Denk aan andere manieren om die situatie te bekijken. Hoe zou je anders kunnen denken en reageren? Hoe reageert je lichaam dan? 

6. Maak een actieplan: Bedenk hoe je in de toekomst anders zou kunnen denken en reageren in vergelijkbare situaties. Welke stappen kun je nemen?

 

Door deze simpele oefening regelmatig te doen, kun je je bewustzijn vergroten en effectiever leren omgaan met lastige situaties.